آیا فیلتر کربن می‌تواند سرب را از آب آشامیدنی حذف کند؟

برخی از آلاینده‌های سمی ممکن است سال‌ها در آب آشامیدنی شما وجود داشته باشد و شما بی‌خبر باشید. به عنوان مثال می‌توان به فلز سرب اشاره کرد. در صورت وجود فلز سنگین سرب در آب آشامیدنی، افراد وجود آن را حس نخواهند کرد چرا که سرب، بو، طعم و رنگ آب را تغییر نمی‌دهد و مهم‌تر اینکه عوارض آن در کوتاه‌مدت آشکار نمی‌شود. بنزین حاوی سرب، اصلی‌ترین منبع انتشار سرب در محیط است. همچنین دفع و دفن غیراصولی زباله‌ها و فاضلاب‌های حاوی سرب باعث شده اکثر منابع آب سطحی و زیرزمینی آلوده شوند. بنابراین باید به دنبال راهی برای حذف سرب از آب آشامیدنی خود باشیم. خبر خوب این است که راه‌های زیادی برای حذف سرب از آب آشامیدنی وجود دارد که اکثر آنها در دسترس ما هستند.

موارد مصرف سرب چیست؟

سرب به طور طبیعی در آب وجود ندارد. سرب یک فلز سنگین به رنگ آبی مایل به سفید است که تنها 0013/0 درصد از پوسته زمین را تشکیل می‌دهد و از آنجایی که به راحتی قابل استخراج است، موارد استفاده زیادی پیدا کرده است. تولیدکنندگان از سرب برای تولید محصولاتی مانند رنگ، باتری، لوله، سیم و حتی رژ لب استفاده کرده‌اند هرچند که امروزه بعضی از مصارف آن ممنوع یا محدود شده است. همچنین از سرب برای افزایش عدد اکتان بنزین و بهبود کارکرد موتور ماشین‌ها استفاده می‌شود.

فیلتر کربن می‌تواند سرب را از آب آشامیدنی حذف کند؟

فیلتر کربن معمولاً برای حذف ترکیبات آلی و کلر از آب آشامیدنی استفاده می‌شود. قدمت فیلتر کربن به دوره مصر باستان برمی‌گردد. مصری‌ها برای اولین بار توانایی سم‌زدایی کربن را کشف کردند. فیلتر کربن در حال حاضر رایج‌ترین و مقرون به صرفه‌ترین فیلترها هستند. تمامی فیلترهای کربنی بخشی از سرب محلول در آب را حذف می‌کنند اما فقط فیلتر کربن بلوکی (CTO) با درجه میکرونی پایین (مثلا 1 میکرون) می‌تواند میزان سرب موجود در آب را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. فیلتر کربن بلوکی تا 95% سرب محلول در آب را حذف می‌کند. در فیلتر کربن از روش جذب سطحی برای حذف سرب استفاده می‌شود اما حتی اگر سرب جذب کربن فعال فیلتر کربن بلوکی نشود، باز هم نمی‌تواند از منافذ ریز آن عبور کند. هنگام خرید فیلتر کربن برای مصارف خانگی دقت کنید که فیلتر دارای گواهینامه 53 NSF مربوط به کاهش سرب باشد. NSF مخفف بنیاد ملی بهداشت (national sanitation foundation) یک سازمان مستقل است که انواع مختلف محصولات مصرفی مرتبط با حیطه سلامت و بهداشت عمومی را آزمایش می‌کند.

آیا فیلتر کربن به تنهایی قادر به حذف سرب هست؟

فیلتر کربن تا 95% سرب محلول در آب را حذف می‌کند اما از آنجا که مقادیر بسیار کم سرب هم، برای سلامتی انسان خطرناک است، لازم است علاوه بر فیلتر کربن از سایر فیلترها نیز استفاده کرد تا 100% سرب محلول در آب را حذف کرد. خوب است بدانید هیچ سطح ایمنی (safety level) برای سرب وجود ندارد (سطح ایمن سرب در آب آشامیدنی و خون برابر صفر است).

روش‌های حذف سرب از آب آشامیدنی

خوشبختانه، سرب را می‌توان با استفاده از روش‌ها و فیلترهای مناسب، از آب آشامیدنی حذف کرد. فیلترهایی که قادر به حذف بخشی ازسرب محلول در آب آشامیدنی هستند عبارتند از:

• فیلتر کربن بلوکی (CTO) با منافذ خیلی ریز (1 میکرون) می‌تواند بیش از 95% سرب را از آب حذف کند. فیلتر کربن دانه‌ای یا گرانولی (GAC / UDF) از کارایی کمتری در حذف سرب برخوردار است. خوب است بدانید یک گرم کربن فعال، سطحی نزدیک به پانصد مترمربع دارد.
• فیلتر ممبران به کمک فرایند اسمز معکوس می‌تواند تا 99% سرب را از آب حذف کند.
• فیلتر KDF به کمک فرآیندهای شیمایی اکسایش (oxidation) و احیا (reduction)، سرب موجود در آب را حذف می‌کند. همچنین کلر، جیوه، آهن و سولفید هیدروژن (H2S) را.
• فیلتر رزین تبادل یونی نیز سرب را حذف می‌کند. رزین تبادل یونی در سه نوع رزین آنیونی، رزین کاتیونی و میکس‌بد به بازار عرضه می‌شود. یون سرب (Pb+2) دارای بار مثبت است و جذب رزین کاتیونی می‌شود.

ارتقاء دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس

در دستگاه تصفیه آب اسمز معکوس می‌توان از هر چهار فیلتر کربن فعال، ممبران، KDF و رزین تبادل یونی استفاده کرد. دستگاه‌های تصفیه آب اسمز معکوس به طور معمول دارای فیلتر کربن و فیلتر ممبران هستند و به این ترتیب تا 99% سرب محلول در آب را حذف می‌کنند. برای حذف الباقی سرب محلول در آب نیز می‌توان از فیلترهای KDF و رزین تبادل یونی استفاده کرد.